26 marca 2020czwartek
Rok liturgiczny: A/II
IV Tydzień Wielkiego Postu
----------------
Dyzma, określany mianem „Dobry Łotr”, praw. Rach (zm. 30[1]) – pierwszy święty chrześcijański, ukrzyżowany wraz z Chrystusem
Postać Dyzmy opisana jest w Biblii. Dobry Łotr był tym człowiekiem i złoczyńcą, o którym pisze Łukasz Ewangelista w swojej Ewangelii. Ukrzyżowany po prawej stronie Chrystusa żałował za grzechy i prosił Jezusa Chrystusa, aby wspomniał o nim „gdy przyjdzie do swego Królestwa”. Chrystus zapewnił skruszonego przestępcę[2]:
Zaprawdę, powiadam ci: Dziś ze Mną będziesz w raju.
Imię Dyzma pojawia się w apokryficznej ewangelii według Nikodema, inaczej Akta Piłata (IV wiek), a później w Protoewangelii Jakuba (V wiek). W Ewangelii Dzieciństwa Arabskiej (VI wiek) określany jest imieniem Titus[3].
Złoczyńca, który nawrócił się i zmarł skruszony, za sprawą odpuszczenia mu grzechów przez Chrystusa, stał się symbolem Miłosierdzia Bożego i podstawą kultu.
Kult „Dobrego Łotra” rozwijał się od początków chrześcijaństwa, a nabrał znaczenia w IV wieku, kiedy to pojawiła się pogłoska o znalezieniu jego krzyża.
Relikwiom tego krzyża oddawano cześć m.in. w Bolonii.
Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 26 marca, będące jednocześnie w polskim Kościele katolickim Dniem Modlitw za Więźniów (ustanowionym na Konferencji Episkopatu Polski w 2009)[4].
Święty Dyzma jest patronem więźniów, skazańców, kapelanów więziennych, umierających, pokutujących i nawróconych grzeszników oraz skruszonych złodziei. Stanowi wzór doskonałego żalu za grzechy. Święty jest również patronem Archidiecezji przemyskiej i Apulii.
W ikonografii przedstawiany jest rozmaicie, często jako młodzieniec, również w wieku dojrzałym, a nieraz też jako starzec. Jego strojem jest opaska na biodrach lub krótka tunika.
Święty występuje głównie w scenach zbiorowych: na krzyżu obok Chrystusa, w wyobrażeniach wstąpienia Chrystusa do otchłani, w przedstawieniach Sądu Ostatecznego, w przedstawieniach Chrystusa z grzesznikami, w wyobrażeniach raju. Przedstawienia indywidualne Dobrego Łotra spotyka się przede wszystkim w sakralnej sztuce Kościołów wschodnich. W XVII wieku w Rosji powstał typ ikony tzw. marszowej. Przedstawiały one Dobrego Łotra jako mężczyznę w czerwonej opończy przerzuconej przez ramię, z krzyżem w jednym ręku, a z mieczem lub nożem w drugim. Ikony te przeznaczone były dla band rozbójników.
Atrybutami świętego Dyzmy są krzyż, łańcuch, maczuga, miecz lub nóż.
Zobacz też
Ikona portalu Portal: Chrześcijaństwo
Ikona portalu Portal: Święci
zły łotr
modlitwa za wstawiennictwem świętego
święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
święci prawosławni26 marca 2020czwartek
Rok liturgiczny: A/II
IV Tydzień Wielkiego Postu
----------------
Dyzma, określany mianem „Dobry Łotr”, praw. Rach (zm. 30[1]) – pierwszy święty chrześcijański, ukrzyżowany wraz z Chrystusem
Postać Dyzmy opisana jest w Biblii. Dobry Łotr był tym człowiekiem i złoczyńcą, o który...Więcej…